Ίων Δραγούμης Ο ασυμβίβαστος

Άνθρωπος ορμητικός, γοητευτικός και ιδιόρρυθμος, επιφανές μέλος της ελίτ, διπλωμάτης, ήρωας ενός εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα (του Μακεδονικού), πολιτικός, διανοούμενος, ο Ίων Δραγούμης συγκαταλέγεται μεταξύ των ηγετών του αντιβενιζελισμού κατά τον Εθνικό Διχασμό. Δολοφονήθηκε από βενιζελικούς την επομένη της απόπειρας δολοφονίας κατά του Ελευθέριου Βενιζέλου στο Παρίσι. Στη συγκεκριμένη βιογραφία γίνεται προσπάθεια να αποδοθεί η σκέψη του πολιτικού χωρίς τις διάφορες ιδεολογικές παραμορφώσεις και στρεβλώσεις που επικρατούν, έξω από έναν ορισμένο ρομαντισμό που το περιβάλλει.

Ο Ίων Δραγούμης παραμένει ο πρώτος Έλληνας διανοούμενος τέτοιου διαμετρήματος που έθετε με σοβαρούς και επεξεργασμένους όρους το μέγα ερώτημα: πώς ένα μικρό έθνος της Γηραιάς Ηπείρου μπορεί να γίνει και να είναι ένας ισότιμος συνομιλητής των ευρωπαϊκών κέντρων. […] Χάρη στη μελέτη του Μάζη […] ο Ίων Δραγούμης ζει για ακόμα μια φορά. Κυρίως όμως θεωρώ ότι αποκαθίσταται ανάμεσα στους μείζονες Έλληνες διανοούμενους των αρχών του 20ού αιώνα, πέρα από μύθους, είτε αγιοποίησής του είτε καταδίκης του στο μαύρο σκοτάδι της λήθης. Διότι τα πρόσωπα και οι κοσμοθεωρήσεις τους μπορεί ασφαλώς μέσα στην ελεύθερη αγορά ιδεών να εργαλειοποιούνται πολιτικά κατά το δοκούν, από τη μια ή την άλλη πλευρά, αλλά ένα από τα καθήκοντα της ψύχραιμης ιστοριογραφίας είναι να παλεύουν να τα ξαναφέρουν μπροστά μας στη σχετικότητα της εποχής κατά την οποία έζησαν και στοχάστηκαν.

(Από τον πρόλογο του Δημήτρη Σωτηρόπουλου)