Τα ελληνικά πολιτικά κόμματα 1821-1961

Οι διατάξεις του Κανονισμού της Βουλής και οι περί κομμάτων διατάξεις των εκάστοτε εκλογικών νόμων αποτελούν τα νομικά πλαίσια εντός των οποίων κινούνται οι κομματικοί σχηματισμοί. Φιλοδοξία του παρόντος δοκιμίου είναι να παρουσιάσει τα πραγματικά πλαίσια εντός των οποίων αναπτύχθηκαν και αναπτύσσονται τα ελληνικά πολιτικά κόμματα.

Τα σύγχρονα πολιτικά κόμματα, αμέσως ή εμμέσως, αποτελούν ουσιώδη όργανα της κυβερνήσεως, χαράσσουν, νομίμως, την κατεύθυνση της πορείας των πολιτικών πραγμάτων και είναι προικισμένα, είτε κατ’ έθιμον είτε βάσει γραπτών κανόνων δικαίου, με ειδικά δικαιώματα, τα οποία διαγράφουν τα πλαίσια εντός των οποίων κινούνται. Γι’ αυτό και το σύγχρονο κράτος είναι κομματικό. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς ένα, δύο ή περισσότερα κόμματα.